لاوان له ئێرانى ژێردهسهلاتى رژیمى دیکتاتۆرى ئێستادا نهک ههر به کهمترین مافهکانیان نهگهیشتوون بهڵکوو لهو دهسهلاتهدا به چاوى گوومان و موشکیل سهیریان دهکرێ، ههر بۆیه به شێوهیێکى سیستماتیک دهچهوسێنهوه و بێ بهش کراون له سهرهتایی ترین مافهکانیان.
رژیمى کۆمارى ئیسلامى له ماوهى ٣٣ ساڵ تهمهنى شوومى دا، بهردهوام بۆ مههار و به لارێدا بردنى لاوان پیلانى جۆراوجۆریان بهکارهێناوه. به بهردهوامى گاڵته به ههست و سۆزی لاوان کراوه و لهگهڵ ئهوهى لاو ههوڵى بهدهست هێنانى هۆویهتى راستهقینهى خۆى داوه، لهگهڵ ئهوهى ههوڵهکانى بۆ ئازادى و سهربهخۆیی بهردهوام بووه، بهلام ئهو رژیمه دیکتاتۆر و سهرکوتگهره له رێگهى جۆراوجۆرهوه کۆسبى بۆ ههولهکانى لاوان ناوهتهوه.
له ئێستاشدا لاوان له ئێران به هۆى سیاسهتهکانى رژیمهوه گیرۆدهى دهیان دیاردهى جۆراوجۆرى کۆمهلایهتى، ئابوورى، فهرههنگى و سیاسى بوونهتهوه، بهتایبهت به شێوهیێکى بهرنامه بۆدارێژراو پهره به دیاردهى ئیعتیاد له نێو لاواندا دراوه و ئهو نهخۆشیه مهترسیدار و کوشهندهیه ههموو مهحافلێکى لاوانى تهنیوه، ههروهها نهخۆشیهکانى ئیدز و هیپاتیت لاوانى بهرهور٠ووى مهترسى زۆر جیددى کردۆتهوه. هاوکات بێکارى و هالاوسانى ئابوورى لاوانى کردۆته ئامانج و ههل و مهرجێکى وههاى خولقاندوه که لاوان نهتوانن بهرنامهیهکى ئهوتۆیان بۆ داهاتووى خۆیان ههبێ.
یهکێکى دیکه له کێشه گهورهکانى لاوان له ئێران نهبوونى ئیعتماد و باوهر٠ه که ئهوهش بهرههمى پیلانهکانى رژیمه و له چهند ساڵى رابردوودا به روونى لایهنه خراپهکانى نهبوونى ئیعتماد واى کردوه که له کۆمهڵگاى ئێران به گشتى و له نێو توێژى لاوان بهتایبهتى نهیانتوانیوه بۆ بهرهورووبوونهوهى سیاسهتهکانى رژیم و دیارده جۆراوجۆرهکان بزوتنهوه و رێکخستنى بهرچاو و کاریگهر سازبکرێ. به گشتى نهبوونى سیقه و باوهر به یهکترى ههل و مهرجێکى دروست کردوه که لاوان له حاست بهشێکى زۆر له رووداوهکان له کۆمهڵگاى ئێران بێ دهنگ بن.
له کوردستانى رۆژههلاتیش لاوان هێزى کاریگهر بوون له ههموو بارهکانى ژیان لهو ناوچهیهدا، بهلام بهوهۆیهى یهکێک له کێشه ئهساسیهکانى لاوان له کوردستاندا مهسهلهى نهتهوهییه، ئهو توێژهى کۆمهڵگاى کوردستان توانیویه دهور و نهقشى بهرچاویان ههبێ له بردنه پێشى بزوتنهوه نهتهوایهتیهکانى کورد و بهشى ههره زۆرى ئهرکى ئهو بزوتنهوانه له سهرشانى لاوان بووه. به هاتنه سهرکارى رژیمى خومهینى و هێرشهکانى بۆ سهر کوردستان لاوان وهک هێزێکى پۆلایین له بهرانبهر هێزه داگیرکهرهکان وهستانهوه و له پێناو سهلماندنى ماف و ویستهکانى نهتهوهى کورد ژمارهیهکى زۆر له لاوان گیانى پاکیان پێشکهش کرد.
به داگیرکردنهوهى کوردستان لهلایهن رژیمى داگیرکهرى ئێرانهوه، لاوانى کورد کرانه ئامانجى پیلانهکانى ئهو رژیمه و له چهند ساڵى رابردوودا به ههزاران کهس کهوتوونه داوى بهرنامه رهش و دزێوهکانى رژیمهوه. ئیعتیاد له کوردستاندا به شێوهیێکى بهرنامه بۆ دارێژراو و سیتماتیک پهرهى پێدراوه و رێژهیهکى بهرچاو له لاوان بهو دیاردهوه گیرۆده بوون، هاوکات بێکارى له کوردستاندا یهکێک لهو کێشانهیه که به هۆى نهبوونى سهرمایهگوزارى لهو ناوچه به پیتهدا تهنگى به خهڵک ههڵچنیوه و بهشێکى زۆر له لاوانى کورد بۆ بژیوى ژیان روو له ناوچه دووره دهستهکانى ئێران و بهشێکى دیکه روویان له کارى کۆڵبهرى کردوه که رۆژانه لهلایهن هێزه داپڵۆسێنهکانى رژیمهوه دهکرێنه ئامانج و تا ئێستا ژمارهیێکى زۆر بوونه قوربانى و شههید کراون.
ههروهها بههۆى بێکارى، گرانى و ههلاوسانى ئابووریهوه دیارده کۆمهلایهتیهکان له کوردستاندا رۆژانه بهرهو سهر دهچێ، لاوان تواناى هاوسهرگیریان کهمه و هاوکات رێژهى تهلاق له شارهکانى کوردستاندا روو له ههڵکشانه و به ئهندازهیێکه که رێژهى هاوسهرگیرى و تهلاق لێک نێزیک بۆتهوه.
فدراسیۆنى رێکخراوهکانى لاوانى کوردستانى ئێران هاوکات لهگهڵ پیرۆزبایی به بۆنهى ٢١ى گهلاوێژ، له پێناو بهدیی هاتنى تێکر٠اى ماف و ئازادیهکانى لاوانى کورد تێ دهکۆشێ و کار دهکا بۆ چارهسهرى دیارده کۆمهلایهتیهکان له کوردستان و بهردهوام دهبێ له خزمهت به مهسهله نهتهوهییهکانى نهتهوهى کوردهوه و بهدهوام دهبێ له بهرهوپێش بردنى بزوتنهوهى ئازادیخوازانهى خهڵکى کوردستان.
سهرکهوێ خهباتى نهتهوهى کورد ، بههیواى هاتنهدیی تێکر٠اى مافهکانى لاوانى کوردستان له بزوتنهوهی رزگاریخوازانهی گهلی کورددا.
فدراسیۆنى رێکخراوهکانى لاوانى کوردستانى ئێران
٢١ى گهلاوێژى ١٣٩١