lawan


ڕێکخراوی لاوانی خه‌باتی کوردستانی ئێران
Iranian Kurdistan Khabat Youth Organization
         
خوێندکارانی زانکۆکانی ئێران لەبەردەم مەترسیەکی گەورەدا !
ئالان سلێمانی
هەروەک دەزانین خوێندنگا و زانکۆکان لە جیهاندا رۆلێکی زۆر گەورە و گرینگ دەبینن لە پێشخستی کۆمەڵگا وبەرزکردنەوەی حاستی زانیاری و رۆشنبیرکردنی تاکەکان و رۆلێکی گرینگ دەبینن لە چۆنیەتی بەرێوەبردنی کۆمەڵگا و نەتەوەدا. لە زانکۆدا سەرجەم ئەو شتانەی کە ئێمەی مرۆڤایەتی پێویستمان پێیەتی دەخوێندرێت بێگومان هەر خوێندکارێک بارێکی تایبەت تەرخان دەکات بۆ ئەوەی تێدا بخوێنێت وشارەزایی تەواو پیدابکات لەو کارەی کە بۆیی دەخوێنێ‌ کە لە داهاتوودا ببێتە هۆیی سود گەیاندن بە وڵاتەکەی ،لە بەر ئەم هۆیانە لە سەرجەم ولاتانی دنیا گرینگیەکی زۆر دەدرێت بە زانکۆ و خوێندنگاکان و بێ شک ئاستی بەرزی زانکۆکان لە وڵاتێک بۆ وڵاتێکی تر جیاوازی هەیە. بەلام هەر ولاتێک ئاستی...


خوێندنی لە زانکۆکانی بەرز بێت دەبێتە هۆی ئەوەی کە خوێندکاران لە ولاتانی دیکەی جیهان بەمەبەستی بەدەست هێنانی بروانامەیەکی بەرز رووی تێبکەن وئەمەش بۆ ئەو وڵاتە دەبێتە هۆی پێش کەوتن و بەرزبوونەوەی پێوەرەکانی داهاتی نەتەوەیی و بوژانەوەی ئابووری و بەدەست هێنانی سەرمایەیکی زۆر و خۆشگوزەرانی بۆ نەتەوەکەی ولە کۆتایشدا بەدەست هێنانی بروانامەیەکی متمانە پێکراو بۆ ئەو خوێندکارە .
لە ئێستادا زانکۆکانی ئێران سەرەڕای ئەوە بارودۆخەی کە لەو ولاتەدا هەیە لە جیاتی ئەوەی زانست و مەعریفەتی تێدا دەستاودەست بکرێت، بوونەتە جێگای دەستاودەست کردنی مەوادی هۆشبەر . بە پێی ئەو هەوال و زانیاریانەی کە لە لایەن دەزگا پەیوەندی دارەکانی رژێم بلاو بوونەتەوە رۆژ بە رۆژ خوێندکارانی توشبوو بە مادەی هۆشبەر زیاتر دەبێت کە ئەمەش جێگەی نیگەرانیە کە توێژێکی گرینکی ئەم کۆمەلگایە لە جیاتی خۆ خەریککردن بە خوێندن و بەدەست هێنانی پلەی بەرز توشی نەخۆشیەک دەبن کە چارەسەرێکی یەکجار دژوارە و پرۆسەێکی مالوێرانەکەرە. بە پێی ئەو ئامارە کە گومان لە راستی دەکرێت و پێشبینی زیاتری دەکەن راگەێندراوە کە لە سەدا 20 ی خوێندکارانی زانکۆکانی ئێران توشی مادەی هۆشبەرە بوون کە ئەم ئامارە رێژەیەکی زۆرە و جێگەی نیگەرانیە و زەنگێکی مەترسیدارە بۆ داهاتووی ئەو لاوانەی کە دەخوێنن.
ئەوەی جێگەی سەرنجە بلاوبوونەوەی ئەم ئامارە لەکاتێکدایە کە ولاتی ئێران بە یەکێک لەو ولاتانە دادەنرێت کە زۆرترین رێژەی مادەی هۆشبەری تێدایە کە بە شێوەیەکی تایبەتی لاوان قوربانی ئەو مادانەن و رژێمیش بە هیچ شێوەیەک مەبەستیی چارەسەرکردنی ئەو پرسەی نیە و نایەوێت کە لاوان لەو مادانە دوورکەونەوە! بێگومان هەموومان ئەو راستیە دەزانین کە رژێم بە هۆی ئەو سیاسەت و بەرنامەیەی کە پەیرەوی دەکات پێویستی بەو پلانەیە بۆ ئەوەی وەڵات لە بێ ئاگایی دا بێلێتەوە و سیاسەتی نادروستی خۆی درێژە پێبدات . هەر بەپێی ئەو ئامارانەی کە بلاوبوونەتەوە بەرپرسێکی بەرنگاربوونەوەی مادە سڕکەرەکانی رژێمی ئاخوندی رایگەیاندووە، 9% کوڕان و 11% کچانی خوێندکار لەزانکۆ دەوڵەتییەکان ماددە سڕکەرەکان بەکار دێنن.ئەو بەرپرسە رایگەیاندووە، زیاتری خوێندکاران جۆری ماددەی “حەشیش و کۆدۆئین” بەکار دێنن . دوومادەی زۆر مەترسیدارن بۆسەر ژیانی مرۆڤ بەتایبەتی حەشیش. جێگەی داخە کە وا بڵاو بۆتەوە کە حەشیش نابێتە هۆی گیرۆدەبوون، کە ئەم قسەیە بەپێی ئەو لێکۆلینەوانەی لەسەر ئەم مادەیە کراوە ئەم زانیاریانە رەت دەکاتەوە .
بە پێی قسەی زۆرێک لە شارەزایان بڵاوبوونەوەی ئەم مادانە بەو شێوە بەربلاوە زیاتر دەگەرێتەوە بۆ بارودۆخی کۆمەڵایەتی و سیاسی و ئابووری. بێگومان ئەو بارودۆخەی کە لە ئێراندا هەیە و ئەو رێوشوێنە ئەمنیەتیەی کە سەرانی رژێم سەبارەت بەلاوان و خوێندکاران پەیرەوی دەکەن دەبێتە هۆی ئەوەی کە لاوان و خوێندکاران رووبکەنە کێشانی ئەو موادە. هەر بەپێی ئەو راپۆرتانەی کە بڵاونەتەوە لە ماوەی ساڵی 1392ی هەتاوی، دوو هەزار و 957 کەس بەهۆی بەکارهێنانی ماددە هۆشبەرەکان لە وڵاتی ئێران گیانیان داوە کە لەم ئامارەدا 2 هەزار و 727 کەس پیاوان و 230 کەسیان ژنان پێکیان هێناوە. هەربۆیە پێویستە سەرجەم خوێندکاران لەوە تێبگەن کە ئەو مادانە هیچ کات سودی نیە و ئەگەر هەشیبێت هەرگیز لە زیانەکەی زۆرترنیە.
لە کۆتایی ئەم باسەدا ئەوەمان بۆ ئاشکرا دەبێت کە خوێندکارانی زانکۆکانی ئێران رووبەروو مەترسیەکی گەورەبوونەتەوە و پێویستە خوێندکاران هەول بدەن کە خۆیان لەو بەڵایە رزگار بکەن و ویست و هیواکانی رژێم لە هەوڵدان بۆ پەرەسەندنی ئەم دیاردەیە لە گۆر بنێن و هەولی بەرەنگاربوونەوەی بدەن .ئەمە ئەرکە لەسەر شانی هەمووکەسێک کە بۆ نەهێششتنی ئەو دیاردەیە هەوڵبدات بە تایبەتی خێزان کە رۆلێکی زۆر دەبینێت لە وشیارکردنەوەی رۆلەکەیان بۆ دوورکەوتنەوە لەم مادە زیان بەخشانە.
پەیامی رێکخراوی لاوانی خەباتی کوردستانی ئێران بەبۆنەی دەستپێکردنی سالی نوێی خوێندن لە ئێران و کوردستان
مامۆستایان و خوێندکارانی نیشتیمان پەروەر!

بەبۆنەی کردنەوەی دەرگای خوێندنگاکان و دەستپێکردنی سالی نوێی خوێندنی 1394
-1395لەلایەن دەستەی بەرێوەبەری رێکخراوی لاوانی خەباتی کوردستانی ئێران گەرمترین پیرۆزبایی لە سەرجەم مامۆستایان و خوێندکاران لە ئێران بەگشتی و کوردستان بە تایبەتی دەکەین و هیوادارین لە سالی نوێی خوێندندا بە سەرکەوتویی قۆناغەکان ببڕن و لە حاست نەتەوەکەیان خۆیان بە بەرپرسیار بزانن .
بەداخەوە ئێمە لە کاتێکدا پێشوازی لە سالی نوێی خوێندن دەکەین کەنەتەوەکەمان لە کوردستانی ئێران سالانێکە رۆلەکانی بە زمانێک فێری خوێندن و نووسین دەبن کە نەزمانی خۆیان و نە زمانی نەتەوەکەیانە و سەرەرا٠ی ئەوەی لە مادە دەستورییەکانی یاسای بنەڕەتی رژیمی ئاخوندی ، ئەو مافە دراوە بە نەتەوەکان کە بەزمانی خۆیان بخوێنن ،بەلام تا ئێستا تەنها لە چوار چێوەی قسەدایە و نەچۆتە باری جێبەجێکردنەوە . مندالانی نەتەوەکەمان لە سەرەتایی کردنەوەی خوێندنگاکان دەبێت بە زمانێکی دیکەبخوێنن،کە ئەمەش بێبەش کردنی مافی سەرەتایی هەرکەسێکە کە دەبێت بەزمانی دایکی بخوێنێ‌ .
لە ئێستادا سیستەمی خوێندن و رەوشی خوێندکاران لە ئێران بەگشتی و کوردستان بە تایبەتی لە قەیراندایە.ئەگەر ئاورێکی خێرا لە بارودۆخی خوێندکاران بدەینەوە دەبینین کە لە ژینگەیەکی ناتەندروست و شوێنێکی نەگونجاو و بە کەمترین ئیمکانیەت درێژە بە خوێندن دەدەن و بەشێکی زۆری خوێندنگاکانیش پێویستی بە نۆژەنکردن و چاککردنەوەی بە پەلە هەیە و هەندێکیشیان ئەگەری روخانیان لێدەکرێت کە بۆتە جێی نیگەرانی و مەترسی بۆ سەر گیانی خوێندکاران. هەتا هەنووکەش دەسەلات لە راست خوێندن و پێداویستیەکانی خوێندن بێ مشوورە و تەنانەت زۆر جار و لە هێندێک ناوچە بە مەبەست خۆی لە دابین کردنی پێداویستیەکان دەبوورێ‌.
سەرەڕای هەموو ئەو دۆخە ناهەمووارە توندبوونی کەشی ئەمنیەتی و پولیسی لە لایەن دەسەڵاتدارانەوە ئەوەندەی تر ژیانی لە مامۆستا و فێرخوازان تێکداوە و چاودیرییە توندەکان لەسەر خوێندکاران و دیاردەی حەراست و بەسیجی دانش ئاموزی و خویندکارانی زەربدەری ئەو چەمکانەن کە خوێندکارانی بێزار کردووە و هەموو هەولێکی دەسەڵات ئەوەیە کە لە بورای ئیدئۆلۆژی خوێندن بخاتە ژێر دەسەڵاتی خۆی و رێگەی هەناسە کێشانی جیاواز نەدا. هەر ئەوەشە هۆکاری ئەوەی کە سالانە ژمارەیەکی بەرچاو لە خوێندکاران دەستبەسەر دەکرێن و دەخرێنە زیندانەکانەوە. بێگومان ئەمەش لەوەوە سەرچاوەی گرتووە کە خوێندکاران بێ‌ گوێدانە ئەو مەترسیانەی کە رووبەروویان دەبێتەوە لەبەرانبەر دەسەڵات و ویستە ناحەقەکانی دەوێستنەوە و رووبەرووی دەسەڵات دەبنەوە و چالاکی و خۆپیشاندان دژی رژێم بەرێوە دەبەن. بیگومان چاوەرێی ئەوە لە خوێندکارانی نیشتیمان پەروەر دەکرێت کە وەک هەمیشە سەری ڕم بن لە هەموو شۆڕشەکاندا.
لەبەر ئەو هۆیانە وێرای ئەوەی کە سالانە ژمارەیەکی زۆر لە خوێندکاران لەلایەن دام دەزگا ئەمنییەتیەکانی رژێم رووبەرویی سەرکووت و شکەنجە و زیندانی کردن دەبنەوە، بە داخەوە لە پرۆسەیێکی مەرگهێنەر دا توشی موادی هۆشبەر دەکرێن و نەک تەنیا ژیانی خۆیان بەڵکو داهاتوو و ژیانی کۆمەڵگاش دەکەنە ئامانج..
ئێمە وەک رێکخراوی لاوانی خەباتی کوردستانی ئێران وێرایی پیرۆزبایی دووبارەمان رێزدەگرین لە ماندووبوونی مامۆستایانی نیشتیمان پەروەر و داواکارین کە خوێندکاران و مامۆستایان وەک هەمیشە داکۆکاری مافەکانی خۆیان بن و لە دژ بە پلان و پێشلکارییەکانی دەسەڵاتی رەشی ئاخوندان ببنەوە کە لە دژی خۆیان و سەرجەم کۆمەڵگا بەرێوە دەچێ.

رێکخراوی لاوانی خەباتی کوردستانی ئێران
دەستەیی بەرێوەبەری
پێک هێنانی کۆبوونەوەیەک لەلایەن رێکخراوی لاوانی خەباتی کوردستانی ئێران
رۆژی سێشەممە رێکەوتی 25ی خەرمانان لە بنکەی رێکخراوی لاوانی خەباتی کوردستانی ئێران بە ئامادەبوونی بەشێک لە ئەندامانی دەستەی بە رێوەبەری رێکخراوی لاوان کۆبوونەوەیەک بۆ بەشێک لە کادر و ئەندامانی رێکخراوی لاوانی خەبات پێک هێنرا. کۆبوونەوەکە تەرخان کرابوو بۆ باسکردن لە بارودۆخی ئێستای لاوان لە ناوچەکە بەگشتی و کوردستانی ئێران بەتایبەتی و هەروەها کار و بەرنامەکانی رێکخراوی لاوانی خەباتی کوردستانی ئێران بۆ داهاتوو.
سەرەتای کۆبوونەوەکە بە ساتێک بێدەنگی بۆ گیانی پاکی شەهیدانی کوردستان بەگشتی و سازمانی خەبات بە تایبەتی دەستی پێکرد و لە پاشاندا لەلایەن خاتوو سەحەری قاسم زادە ئەندامی دەستەی بەرێوەبەری رێکخراوی لاوان برگەکانی کۆبوونەوەکە بۆ ئامادەبووان شیکرایەوە.
برگەی یەکەمی کۆبوونەوەکە تەرخان کرا بۆ راپۆرتی سیاسی و تەشکیلاتی بەرپرسی یەکەمی رێکخراوی لاوانی خەبات کە لە لایەن بەرێز کاک ئارام سلێمانی پێش کەش کرا. بەرێز سلێمانی لە ووتەکانی دا تیشکی خستە سەر چەندین بابەتی هەستیار و گرینگی پێوەندیدار بە لاوان و ئاماژەی بە بارودۆخی نەخوازراوی لاوان بە هۆی شەر و بوونی دەسەڵاتە دیکتاتۆرەکان و گرووپە ترۆریستیەکان لە ئاستی ناوچەکە کرد. بەرێز سلێمانی وێرای ئاماژە بۆ رەهەندەکانی کێشە و کۆسپەکانی بەردەم لاوان ووتی: ئەوەی کە زۆر گشگیرە و کێشەی زۆربەی لاوانە بریتیە لە بێکاری و نەبوونی ژیانێکی سەقامگیر و باشە. جێبەجی نەکردنی ویست و داواکاریەکانی لاوان لە لایەن دەسەلات دارانەوە و یان خود پەرەسەندنی شەر و کێشەکانی ئەو ژینگەیە وای کردووە کە بەشێکی بەرچاو لە توێژی لاوان رووبکەنە ولاتانی ئەوروپا بۆ مەبەستی بەدەست هێنانی ژیانێکی باشتر. بەرێز سلێمانی رووکردنە دەرەوەی ولاتی بە چارەسەر نەزانی بۆ کێشەکانی لاوان و لەو پەیوەندیەدا ووتی: کە چوونی لاوان بۆ دەرەوەی ولات جگە لەوەی کە دەبێت هۆی ئەوەی کە ئەو لاوانە رووبەرووی مەترسی زۆر ببنەوە و زۆرجار کە گەیشتنە ئەو خەیالانەی کە کۆشکیان لەسەر بونیات نابوون بەو دەرئەنجامە ناگەن کە خوازیاری بوون. لە بەشێکی تری قسەکانی بەرپرسی گشتی رێکخراوی لاوان سەبارەت بە رەوشی لاوان لە کوردستانی ئێران بە وردی قسەی کرد و لەبەشێک لەو تەوەرە وتی کە رەوشی لاوان لە کوردستانی جیاوازترە لەو بارودۆخەی کە لە پارچەکانی تری کوردستان هەیە بە داخەوە لە کوردستانی ئێران بە هۆی بوونی رژێمی ئاخوندی لە سەر دەسەلات ئاماری توشبووان بە مادەی هۆشبەر و بەتایبەت لە نێو توێژی لاوان و خوێندکار و نەبوونی دەرفەتی کار و پیشەیەکی گونجاو و فشار و سەرکوتی رژێم رۆژ لە دوایی رۆژ زیادتری کردووە و بۆتە هۆی دروست بوونی مەترسی گەورە بۆ سەر ژیان و داهاتوویان . بەرپرسی گشتی رێکخراوی لاوان، رژێمی ئاخوندی بە هۆکاری هەموو ئەو کێشانە زانی و رایگەیاند کە رژێم بە هیچ شێوەیەک لە هەولی چارەسەرکردنی ئەو کێشانەدا نیە و بەڵکوو هۆکارێکی سەرەکیە لە زیادکردنی کێشەکانی لاوان .لە بەشێکی دیکەی قسەکانی بەرێز کاک ئارام سلێمانی تیشک خرایە سەر کار و بەرنامەی رێکخراو بۆ لاوانی کوردستان و رایگەیاند کە لە ئێستادا ئەرکی سەرەکی ئێمە هەوڵدانە بۆ وشیارکردنەوەی لاوان لە پلان و بەرنامەکانی رژێم و دەرخستنی راستیەکانە. بەرێز سلێمانی جارێکی دیکە پێی لەسەر ئەوە داگرتەوە کە بە دڵنیاییەوەتەنیا چارەسەری کێشەکانی وەڵاتی ئێران لە ناوبردنی دەسەڵاتی ئاخوندییە و بە رووخانی رژێمی ئاخوندی بەشێکی زۆر لە کێشەکان چارەسەر دەبن و وەدی هاتنی ئەو خەونەشی بە هەوڵ و تێکۆشانی سەرجەم چین و توێژەکانی کۆمەڵگا و بە تایبەتی چینی لاوان زانی.
هەر سەبارەت بە رەوشی لاوان لە درێژەی کۆبوونەوەکەدا کاک سارۆ حوسێنی ئەندامی دەستەی بەرێوەبەری رێکخراوی لاوان بابەتێکی سەبارەت بە کۆچی لاوان بۆ دەرەوەی ولات و و هۆکار و دەرئەنجامەکانی پێش کەش کرد.
لە کۆتایی کۆبوونەوەکەدا ئامادەبوان بە سەرنج و تیب٠Žینی و پێشنیارەکانیان کۆبوونەوەکەیان دەوڵەمەندتر کرد .
ژنێکی کورد لە شاری شنۆ بە هۆی خۆکوژییەوە گیانی دا
ژنێکی کوردی خەڵکی ناوچەی شنۆ لە رێگای خۆهەڵواسینەوە دەستی دایە خۆکوژیی و لەو رێگایەوە گیانی دا.بەپێی راپۆرتی سەرچاوەکانی هەواڵ، ژنێک بە ناوی “زارا مەجیدی” تەمەن 40 سال و خەڵکی یەکێک لە ئاواییەکانی سەر بە شاری شنۆ بەهۆی کێشەی بنەماڵەییەوە دەستی داوەتە خۆکوژیی و لە ئاکامدا گیانی داوە.ئەو ژنە ماوەی یەک ساڵ لەمەوبەر لە هاوسەرەکەی جیا بووەتەوە و لە ماڵی باوکی دەژیا و دەوترێت کە لەم دواییانەدا ئەو ژنە ویستبووی بگەڕێتەوە لای مێردەکەی، بەڵام ماڵی باوکی “زارا” دژایەتیان لەگەڵ گەڕانەوەی بۆ لای مێردەکەی کردووە و چەندین جار لێیان داوە و هەر بەو هۆیەوە زۆر کەوتووەتە ژێر زەخت و گوشار و شەوی رابردوو کۆتایی بە ژیانی خۆی هێناوە.جێگای ئاماژەیە، نەهامەتیی و کێشەکانی ژیان لە رۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران وای لە ژیانی هاوڵاتییان کردووە، کە چەندەها گیر و گرفتی جیاجیا بەرۆکی پێیان گرتووە و زۆر جار بە هۆی ئەم گرفتانە و نەریتی بوونی کۆمەڵگا، پەنا بۆ دیاردەی نەشیاوی خۆکوژیی دەبەن و لەم نێوەشدا کچان و ژنان یەکەم قوربانییانی ئەم دیاردەیەن.
%20ی خوێندکاران لە ئێران ماددە سڕکەرەکان بەکاردەهێنن
ئاماری خوێندکارانی تووشبوو بە ماددە سڕکەرەکان لە ئێران رۆژ لە دوای رۆژ رووی لە زیادبوون دایە و ئەوەش مەترسییەکی جیددیە بۆسەر توێژی خوێندکار لەزانکۆکانی ئێراندا.بەرپرسێکی بەرنگاربوونەوەی ماددە سڕکەرەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران رایگەیاندووە، 9% کوڕان و 11% کچانی خوێندکار لەزانکۆ دەوڵەتییەکان ماددە سڕکەرەکان بەکار دێنن.ئەو بەرپرسە رایگەیاندووە، زیاتری خوێندکاران جۆری ماددەی “حەشیش و کۆدۆئین” بەکار دێنن و ئاماری گیرۆدەبوون بە ماددە سڕکەرەکان لە زانکۆکانی ئێراندا جێگای نیگەرانییە.ئەو بەرپرس حکومەتییە لەدرێژەدا رایگەیاندووە 76%ی خوێندکارانی زانکۆ دەوڵەتییەکان ئیمکاناتی خوێندنیان نییە ئەوەش هۆکارێکە کە تووشی ماددە سڕکەرەکان دەبن.هەواڵدەریی حکومەتیی “ئیسنا” لەزاری بەرپرسێکی حکومەت بڵاوی کردووەتەوە کێشەی سیاسی، ئابووری و کۆمەڵایەتی سەرەکیترین هۆکاری راکێشانی خوێندکاران بۆ تووشبون بە ماددە سڕکەرەکانن.سەرۆکی رێکخراوی “بێهزیستی ئێران” لەو پێوەندییەدا رایگەیاندووە، 57%ی ئەو کەسانەی ماددە سڕکەرەکان بەکاردێنن کاریان هەیە کە لەو رێژەیە 64%یان ئاستی خوێندەواریان دیپلۆم و 21%ی ئەو کەسانەش بڕوانامەی کارناسیان هەیە.بەپێی ئامارەکان لەساڵی 1390ی هەتاویدا لەکۆی حەشیمەتی 15 هەتا تەمەن 64 ساڵ لەئێراندا 2.65%یانن گیرۆدە بە ماددە سڕکەرەکانن.رێژەی لاوانی تووش بوو بە ماددە هۆشبەرە سەنعەتییەکان لە ئێران و گیان لەدەستدان بە هۆی بەکارهێنانی ئەم ماددە هۆشبەرەانە لە ماوەی ئەم چەند ساڵەدا بە توندی رووی لە زۆر بوون کردووە.ئامارەکانی رێکخراوی پزشکیی یاسایی باس لەوە دەکەن کە رۆژانە لانیکەم 11 کەسی تووشبوو بە ماددە هۆشبەرەکان گیانیان لەدەست دەدەن.لە ماوەی ساڵی 1392ی هەتاوی، دوو هەزار و 957 کەس بەهۆی بەکارهێنانی ماددە هۆشبەرەکان لە وڵاتی ئێران گیانیان لە دەست داوە کە لە ئەم ئامارەدا 2 هەزار و 727 کەس پیاوان و 230 کەسیان ژنان پێکیان هێناوە.
زۆرانبازێکی کورد میداڵی بورۆنزی جیهانی بە دەستهێنا
وەرزشکارێکی کورد بە سەرکەوتن بەسەر وەرزشکارێکی خەڵکی قەزاقستان توانی پلەی سێهەمی لە کێبڕکێی زۆرانبازیی فەرەنگی جیهان لە وڵاتی ئامریکا(٢٠ ١٥)بۆ خۆی دەستبەر بکات.یووسف قادریان لە کێشی ٨٠  کیلۆ لە ئێران لەگەڵ وەرزشکارێکی خەڵکی قەزاقستان بەرەووڕو ببووە و لە ئەنجامدا توانی دوو بە سیفر بەسەر زۆرانبازی قەزاقی سەرکەوێت و میداڵی بورۆنزی ئەو کێبرکێیە بەدەست بێنێت.ئەو وەرزشوانە کوردە لەگەڵ ٢٧وەزشوانی دیکە لە وڵاتانی جیهان لە کێشی ٨٠  کیلو چوونەتە سەر قەپان.یووسف قادریان کە لاوترین وەزشوانی ئێرانی بەشدار لەو کێبڕکێیانە دێتە ئەژمار بە بردنەوەی میداڵی بورۆنزی لە لاسوێگاسی ئامریکا، پلەی نۆیەمی لەئاست جیهان مسۆگەر کرد.یوسف قادریان خەڵکی شاری سەقز لە رۆژهەڵاتی کوردستانە و چەند ساڵێکە لە شاری تاران نیشتەجێیە.یانەی زۆرانبازی فەرهەنگی ئێران لە کۆتایی رۆژی دووهەمی کێبرکێی زۆرانبازی جیهان لە لاسوێگاسی وڵاتی ئامریکا بە بردنەوە دوو میداڵی زێو و بورۆنز و بە دەستهێنانی ٢٣ ئیمتیاز دوای وڵاتانی روسیە، ئازەربایجان و ئۆکراین پلەی چوارم لە جیهاندا بۆ خۆی دەستەبەر کرد.وڵاتی ئیڕان لە کێبڕکێ‌کانی ساڵی رابردوو لە زۆرانبازی فەرەنگی بوو بە پاڵەوانی ئەو کێبڕکێیە و لە زۆرانبازی ئازادیشدا پلەی دووهەمی بۆ خۆی دەستبەر کرد.
35 خەباتى بێ ووچان لە پێناو گەل و نیشتمان
سازمانی خەباتی کوردستان ئەم ساڵ پێدەنێتە 36ساڵەی تەمەنی کار و تێکۆشانی خۆی لە پێناو رزگاری نەتەوەی کورد لەدەست رژێمی دیکتاتۆری ئاخوندی ئێران. ئەو رژێمەی کە تائێستاشی لەگەڵدابێت بەرداوامە لە سەر سیاسەتی حاشا لە مافی گەلانی ئێران بەگشتی و کورد بەتایبەتی ، سازمانی خەبات لەماوەی ئەو 35 ساڵەدا یەکێک بووە لەو رێکخراوانەی کە تائێستا سەری بۆ ویست و داواکارییەکانی دوژمنی کورد دانەنواندووە و شێلگیرانە هەوڵی رزگاری و سەرخستی خەباتی ڕەوای گەلەکەمانی داوە و لەو پێناوەشدا دەیان قارەمانێتی و داستانی خوڵقاندووە کە بوونەتە جێگەی شانازی بۆ گەلەکەمان.



سازمانی خەبات لە هەل و مەرجێکی ناسک و هەستیار دا بوونی خۆی وەک هێزێکی تێکۆشەری کورد لە کوردستانی ئێران راگەیاند. لەبەرانبەر رژیمێکدا تاوی دایە خەبات و تێکۆشان کە بچووکترین بروای بە مافی گەلانی ئێران نەبوو و هەر لەسەرەتای هاتنە سەرکاری بە بیانووی جۆراوجۆر کەوتە زیندانی کردن و شکەنجەدان و شەهیدکردنی ئەو کەسانەی کە داوای مافی خۆیان و نەتەوەکانیان دەکرد، بەتایبەتی کورد کە یەکێکە لەو نەتەوانەی زۆرترین پێشێلکاری و ستەمی لەبەرانبەر داکراوە. رژێم کە گەلی کوردی وەک وەک گەلێکی دیموکرات و حەقخواز و وریا و ئاشنا بە مافەکانی بە گەورەرترین دژمنی خۆی دەبینی، لە ژێر ناوی جیاخواز و کافر هەموو هەولێکی بۆ کپ کردنی دەنگی مافخوازانەی بە کار هێنا.
رژێمی ئاخوندی لە ماوەی 36 سالی رابردوو نەک نەیتوانی و نەیویست خزمەتی خەڵکی ئێران بکات بەڵکو تەنانەت خەیانەتی لە کەسە نیزیکەکانی خۆیشی کرد و ئەوانەی لە خەیاڵی بووژانەوە و شۆڕشی ئیسلامی دەستیان لە هیچ جینایەتێک بۆ مانەوەی ئەو دەسەڵات نەپاراست ئەمرۆ هەست بە پەشیمانی و شکست دەکەن. ئێرانی ئەمرۆ ولاتێکی دیکتاتۆر لێدراوە کە دانیشتووانی زیاتر لە هەر کاتێکی تر هەست بەو راستیە دەکەن، کە ئەم حکومەتە پێویستی بە گۆرانێکی بنچینەیی و ئێران پێویستی بە شۆڕشێکی سیاسی و فەرهەنگی یە و خۆپیشاندان و نارەزایەتیە بەرەوامەکان لە دژی رژێمی ئاخوندی بەشێکیان دەنگدانەوەی جیهانی بە دوای خۆیدا هێناوە زەنگی ئاگادارکردنەوەی دەسەڵاتدتارانی ئاخوندییە.
گەلی کورد هەر زوو ناوەرۆکی راستەقینەی ئاخوندانی بۆ دەرکەوت و خەبات و تێکۆشان لە دژی ئاخوندانی مێشک ووشک و جینایەتکاری دەست پێکرد. یەکێک لەو رێکخراوانەی کە لەپێناو ئەو ئامانجەدا دامەزرا سازمانی خەباتی کوردستان بوو کە لەسەرەتاوە بە ناو و ئارم و بەرنامەیەکی جیاوازتر لە حیزب و رێکخراوەکانی تری کوردستانی ئێران لە 5ی خەرمانانی 1359 بە رامبەر بە 27 ئاگۆستی 19980 بە دەست پێشخەری کۆمەلێک مامۆستا لە پێش هەمووشیانەوە مامۆستا سید جەلال حوسێنی هاتە ناو مەیدانی خەبات و تێکۆشانی دژبە رژێمی ئاخوندی ئێران و بەشێوەیەکی بەرچاو لەلایەن نیشتیمان پەروەرانەوە پێشوازی لێکر.
دامەزراندنی سازمانی خەبات دەرفەتێکی نوێ بوو بۆ زۆرێک لە خەلکی کوردستان کە دەیانویست لە پێناو ئامانجە بەرزەکانی نەتەوەکەمان خەبات بکەن و لەسەر ئەو بیر و باوەرەی کە هەیانە خزمەتی گەل بکەن. لەماوەی ئەو ساڵیانەی سازمانی خەبات لە تێکۆشاندا بووە زۆر سادقانە و راستگۆیانە بۆ گەیشتنی گەلەکەمان بە مافەکانی لە هەوڵدابووە و خاوەنی دەسان داستانی قارەمانەتی و حەماسەی نەبەردی پێشمەرگانەیە و هەروەرها خاوەنی کاروانێکی دوردرێژی سەروەرانی گەل ، شەهیدانی سوورخەڵاتی کوردستانە کە لە ریزەکانی سازمانی خەبات گیانی پاکیان پێش کەش بە کوردستان کردووە. یەکێک لەو هەوڵانەی کە لەلایەن سازمانەوە درا بۆ پێشخستنی خەباتەکەی و گەیاندنی دەنگی گەلەکەمان ئەوەبوو کە پاش چەند سالێک لە دامەزراندنی توانی هەم رۆژنامەیەک بە ناوی تێکۆشان دەربکات وهەمیش رادیۆیەک بە ناوی رادیۆ دەنگی خەباتی کوردستانی ئێران دابمەزرێنن کە دەورونەخشێکی بەرچاویان بینی لە گواستنەوەی هەواڵ و چالاکی پێشمەرگە و هەروەها دەرفەتێک بۆ ئەوەی کە لە رێگەی ئەم دەزگایانەوە پەرە بە بواری رۆشنبیرکردن و ئاشنا کردنی خەلکی بە ماف و ئەرکەکانیان و هەروەها دەرخستنی تاوانەکانی رژێم بدرێت.
ئەوەی جێگەی دڵخۆشیە لەگەڵ هەموو سەختی و هەوراز و نشێوەکانی مەودای خەباتی ، بە بەردەوامی ریساڵەتی مێژوویی خۆی وەک هێزێکی تێکۆشەری نەتەوەیی و نیشتمانی بەرەو پێش دەبات سەربەرزانە لە مەیدانی خەبات و تێکۆشان و خزمەت بە گەل و نیشتیمان ماوەتەوە و رۆژ بەرۆژیش زیاتر بەرەو پێشتر دەچێت .
سازمانی خەبات لە پێناو دامەزراندنی حکوومەتێکی دیموکراتیک و پارلەمانی کە مافی هەموو پێکهاتەکانی کوردستانی تێدا دەستبەر بکرێ‌ تێدەکۆشێ و بۆ وەدی هێنانی ئەو خەونەش لەهیچ گیانبازییەک دریغی ناکات و هەروەها ئامادە نییە بچووکترین لادان و هەڵخلیسکان بکات لە سەر بنەما راستەقینە و ئوسوولیەکانی کە هەر لەسەرەتای دامەزراندنیەوە پێی دەناسرێتەوە. بێگومان ئاسۆی گەلەکەمان بە بوونی هێز و لایەنی تێکۆشەری وەک سازمانی خەبات روونە و دواجار سەرکەوتن بۆ خەڵکی کوردستان و روورەشی و رووخان بۆ دەسەڵاتدارانی ملهوری ئاخوندییە.
سـیاسەتــێکی دیـــکەی رژێــم لـــەدژی لاوانـــی کـــوردســـتان
لەچەند دەیەی دەسەڵاتی رژێمی ئێران زووڵم و زۆرییەکانی لەسەر گەلانی ئێران بۆ هەموو کەس ئاشکرایە و لە پێناو درێژە پێدان بە سیاسەتی ترس و تۆقاندنی خەڵک و زیاتر جێگیرکردنی دەسەڵاتی نارەوای خۆی، دەستی لەهیچ زەبرو زەنگ و ترس و دڵەڕاوکێ و شکەنجەی جەستەیی و دەروونی لەسەر خەڵکی ئێران و بەتایبەتی خەڵکی کوردستان نەپاراستووە و هەموو هەوڵێکی داوە بۆ توواندنەوەی بیری شۆڕشگێڕی و هەوڵی ئازادیخوازی گەلانی ئێران. لەسەرووی هەمووشیانەوە سیاسەتە دژی گەلیەکانی رژیمی ئاخوندی زیاتر لە کوردستان رەنگی داوەتەوە و لە رەهەندەکانی سیاسی و کۆمەڵایەتی و ....


ئابووری و فەرهەنگی هەوڵی لەخشتە بردنی شیرازەی کۆمەڵگای کوردستانی داوە، ئەوەش بۆ ئەوە دەگەرێتەوە کە رژیمی ئاخوندی ئێران ساڵیانێکە بەو قەناعەتە گەیشتووە کە کوردستان و خەڵکەکەی بەتێکڕا، باوەریان بەو رژێمە لە ئێران نەماوە و بە تێکرا بێزاری لەو دەسەلات و سیاسەتە لە کوردستان رەنگی داوەتەوە. لە پێوەند بە سیاسەتە چەپەڵەکانی رژیم لە کوردستان دواترین زانیارییەکان باس لە پیلانێکی کۆن بەلام لە ئاستێکی بەرفراوانتر دەکەن، ئەویش بە ئامانجی بە لارێدابردنی لاوانی خوێن گەرم و شۆڕشگێڕ کە هەموو کات پشتیوانی راستەقینەی خەباتی نەتەوایەتی کوردستان بوونە. بەم پێیە، سیاسەتەکانی ئەمجارەی رژیم لە شارەکانی کوردستان، خۆی لە قەبارەیەکی نوێ و بەرفراوانتر دەبینێتەوە و بەشێوەیەکی زیرەکانە دەیهەێت بیری خەڵک لە رێبازی ئازادیخوازانە دووربکاتەوە و لە رێگای ماددەهۆشبەرەکان و هەروەها هێنانی ژنانی ((بازاری)) لەش فرۆش لە پاڕێزگاکانی دیکەی ئێران خەڵک تووشی گەندەڵی و نەخۆشی و هەزاران نەهامەتی گرێدراوی ئەو خەسارە کۆمەڵایەتیانە بکات. بە پێی زانیارییەکانی ناوخۆی کوردستان ، رژیم بە کردنەوەی ماڵ و بینای سەربە ئیتڵاعات لە ناو شەقامە قەڕەباڵەغەکان و هەروەها لەلای زانکۆکان، لەهەوڵدایە لاوان بەشێوەی جۆراوجۆری سیاسی و سۆزداری و رێگەی ترەوە لەلایەن ئەو لەشفرۆشانەوە رابکێشێ بۆ ناو ئەو ماڵانە و دواتریش باقی کێشە و نەهامەتیەکانی ئەو رەوشە بەرۆکی کۆمەڵگای کوردستان و بە تایبەتیشی چینی لاوان بگرێتەوە. ئەوسیاسەتانەی رژیمی ئێران تەنیا بەوە راوەناستێت و کاتێکیش لاوان بەرەو ئەو داوە دەبات، دەیەوێت لەناو ئەو ماڵە ترسناکانەەوە لاوان پەلکێشی ماددەی هۆشبەر بکات. دەسەڵاتدارانی رژیم زۆر بێشەرمانە و بە ئاشکرا ئەو پیلانگیرییە دەبەنە پێش و ئاسانکاریی تەواو بۆ راکێشانی سەرەنجی زۆرترین تاک لە لایەن دەسەڵاتەوە بەرێوە دەچێ. بۆ نمونە لەشاری مەهاباد یەکێک لەو کەسانەی کە بەرپرسی هێنانی لەشفرۆش لە پاڕێزگاکانی دیکەی ئێران بۆ کوردستانە، ژنێکە کە بەرەچەڵەکی خەڵکی سەنتەری ئێران و پەروەردەیەکی تایبەتی لەو رووەوە لەلایەن رژیمی ئێرانەوە بینیوە، ئەو ژنە بە بەکرێگرتنی خەڵکی خۆفرۆش ، بە چاپ و بڵاوکردنەوەی ژمارە رەقم و وێنەی ورووژێنەر لەسەر کارتی تایبەت بەو ژنانەی لەشفرۆشن لەسەر شەقامەکان و هەروەها لە کۆڵانەکان و زانکۆکانی کوردستان لەهەوڵدایە بیری زۆرترین خەڵک ڕابکشێت. ئەوە لە کاتێکدایە کە ئەگەر دەسەڵات بخوازێ زۆر بە سانایی دەتوانێ ئەو ماڵانە کۆ بکاتەوە و شارەکان لەو جۆرە ژنانە پاک بکاتەوە. لێرەدایە کە پێویستە ووشیاری کۆمەڵایەتی خێزانەکان پەرەی پێ بدرێ و هەروەها لاوانی نیشتمانپەروەری کوردستان لەو داو و پیلانە شەرئەنگێزانەیەی دەسەڵاتدارانی جینایەتکاری رژیم ئاگادار بکرێنەوە و بە خێرایی جڵەوی ئەو هێرشە درندانەیە بگرین ئەگینا بۆ چەند ساڵی داهاتوو تەوژمێک نەخۆشی جۆراوجۆری کوشندە روو لە کوردستان دەکات کە مایەی سەرسوورمان دەبێ. هەروەها زیان و خەسارەتی بەردەوامی و پێشنەگرتنی ئەو رەوشە دوورکەوتنەوەی بیری شۆڕشگێڕانە لە لاوانی کورد و رووکردنە کۆمەڵیک بابەتی زیانباری ترسناک دەبێ و دواجار دەستی بەکرێگیراوانی رژیم بۆ بردنە پێشەوە سیاسەتە دژی گەلیەکانیان لە کوردستان ئاوەڵەتر دەبێ و پانتایی زیانەکانیش بەرفراوانتر و قەربووکردنەوەی دژوار دەبێ. یەکێک لەو هۆکارە گرینگانەی کە رژێم دەستی بەو سیاسەتە لە شکل و چوارچێوەی نوێ لەهەمبەر خەڵکی کوردستان و بە تایبەتیش لاوان کردووە، بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە بەدرێژایی هاتنە سەرکاری رژیمی ئاخوندی زیاتری هەوڵەکانی بۆ دابراندنی خەڵکی کوردستان لە شۆڕش و دوورکردنەوەی لاوان لە پەیوەست بوون بە ریزەکانی شۆڕش و بیری نەتەوەخوازی شکستی هێناوە و تەنانەت سێدارە و شکەنجە و بێبەش کردنی خەڵکی کوردستان لە مافە سەرەتاییەکانی ژیان، نەیتوانیوە ئەو خەڵکە لەو بیرە پیرۆزە دوور بکاتەوە بۆیە هەموو هەوڵەکانی خۆی خستووەتە گەڕ بەڵکو بەوشێوەیە و شێوەکانی دیکە بتوانێت خەڵکی کوردستان تووشی سەرلێشێوان و هەروەها لە پێشمەرگەو پارتەسیاسیەکان دابرێ‌، بەڵام بە دڵنیاییەوە ئەو جۆرە سیاسەتانە ناتوانێ وورە و ئیرادەی قایمی گەلی کورد و لاوانی کورد لەرزۆک بکات و ئیتر فریوخواردنی دەست وپەیوەندییەکانی رژیم لە لایەن گەلەوە مەحاڵە و رێبازی شەهیدان و پێشمەرگەی کوردستان تا گەیشتن بە ئامانجە بەرزەکانی نەتەوەکەمان و رووخانی یەکجارەکی رژیمی ئێران بیری ئازادیخوازی بیری زاڵ بەسەر تاکەکانی کۆمەڵگای کوردستان دەبێت.
کـــــــۆمــــاری ســێــدارە
ئیعدام لە ئێران پێشوونەیێکی بە درێژایی هاتنە سەرکاری رژیمی ئاخوندی هەیە و بە بەردەوامی وەکوو سزایێکی رەوا، بۆ تاوانی عەقیدەتی و سیاسی و ئابووری و مادەی هۆشبەر و تەعدا بۆسەر پیرۆزییەکان و کوشتن بە کار هاتووە، بەڵام ئەوەی بەرچاوە پەرەسەندن و بەرەوسەر چوونی بەرێوەبردنی ئەو جۆرە حوکمە لە ساڵەکانی رابردوودایە. بە پێی راپۆرتی لێبووردنی نێونەتەوەیی لە 6 مانگی رابردوو دا لە رێکەوتی 1ی ژانویە تا 1ی ژوئیە 694 حوکمی ئیعدام لە ئێران بەرێوە چووە بە واتایێکی تر لە هەر رۆژێکدا بە نێوەنجی سێ کەس لەسێدار دراون.





لە زمان بی بی سیەوە ئەو 694 حاڵەتە لە 6 مانگی رابردوو دا لەچاو 743 حاڵەتی ئیعدامی هەموو ساڵی رابردووی زایینی مەودایێکی ئەوتۆیان نییە. لەو ژمارەیەش 289 حاڵەت لە مێدیاکانی فەرمی راگەێندراون و 454 حاڵەتیش بە پێی سەرچاوەکانی باوەرپێکراوی دیکە تۆمار کراون.

سەعید بومەدووحە، جێگری کاروباری رۆژهەلاتی ناوین و باکووری ئەفریقا لە لێبووردنی گشتی دەڵێ: ئەگەر لێپرسراوانی ئێرانی کۆتایی بەو رەوتە ترسێهێنەرەی ئیعدامەکان نەهێنن بە ئەگەری زۆر تا کۆتایی ساڵ شاهیدی زیاتر لە 1000 حاڵەتی کوشتنی هاوەلاتیان بە دەستی حکوومەتەکەیان دەبین.

بە هۆی بوونی سەرکووتی توندنی مەدەنی، سانسۆر، نەبوونی ئازادی راگەیاندن و نەبوونی شەفافیەتی نیزامی دادوەری ئێران و نەبوونی راگەیاندن لەسەر دۆخی زیندایان بە هیچ جۆرێک ناتواندرێ‌ سەرژمێرییەکی ورد و دروست لە کۆی سزاکانی ئیعدام لە نێو نەتەوەکانی غەیرە فارس لە وەڵاتی ئێران بوونی هەبێ و ئەو هۆکارە تێچووی ئیعدام لەنێو نەتەوەکانی غەیرە فارسی بۆ دەسەڵات کەم کردۆتەوە و دەستی رژیمی ئاخوندی ئاوەڵاتر کردووە. لەم نووسینە ا ئامانج و بناغەی کار، دەرخستنی ئەو راستیەیە کە ئێران نەتەنیا زۆرترین رێژەی ئیعدامی لەسەرانسەری جیهاندا هەیە بەڵکو ئەو ئیعدامانە رووی لە ئەو نەتەوانەشە کە بۆ گەیشتن بە ئامانجە نەتەوەیی و زمانی و شوناسیان لە رووبەرووبوونەوەدان لەگەڵ نیزامی ئاخوندیدا. سەرەڕای هەوڵەکان سەرژمێرییەکی ورد و دروست لە ئیعدامەکانی چالاکانی ئەو نەتەوانە نەدۆزرایەوە، بەڵام ئەگەر مەبەست ئەوە بێ کە هاوسەنگیەکی سەرژمێریی لە نێو رێ٠‘ژەی ئیعدامەکانی کۆماری خەڵقی چین لەگەڵ یەکێک لە نەتەوەکانی وەک عەرەب یان بەلووچ و کورد لە جوغرافیای ئێران دروست بکەین، دەردەکەوێ‌ کە رێژەی ئیعدامەکان لە نێو ئەو نەتەوانە بە سەرەنج دان بە رێژەی حەشیمەت نەتەنیا رێژەی ئیعدامی ئەو نەتەوانە زۆر لەسەرترە بەڵکو دەیان جار زیاترە.

ئامار و ژمارەی رەسمی حکوومەت و چالاکانی مافەکانی مرۆڤـ بەرێوەبردنی حوکمی ئیعدام لە ئێران دەریدەخات کە هەموو ساڵیک لەچاو ساڵی رابردوو، بە تایبەتی لە ماوەی 2 ساڵی رابردوو، رێ٠‘ژەی سزای ئیعدام پەرەی سەندووە، بەڵام بۆ? هۆی جیاواز بۆ شی کردنەوەی ئەو بابەتە بوونی هەیە لە هۆی سیاسی و عەقیدەتی تا هۆی دروونناسانە، لە پەرەگرتنی هەژاری و پەرەسەندنی رێژەی تاوان و جینایەت تا قەیرانی روحی و خەمۆکی لە نێو جیلی لاو و پەلکێش بوون بەرەو توندتێژی... و هتد. حوکمی ئیعدام وەکوو کردەوە و سزایێکی بێ بەزییانە، نائەخلاقی و پڕ لە سووکایەتی ناوەندە. هەل و مەرجی ترسێنەری لە چاوەروانی مانەوە بۆ مردن دەبێتە هۆی سەپانی ئێش و ئازارێکی زۆری روحی و دەروونی و بەرێوەبردنی حوکمی ئیعدام تەعدا بۆسەر روح و جەستەیە.

نەتەنیا زیندانیان لە هەل و مەرجی جەستەیی بێ بەزییانە و نائینسانی دا رادەگیرێن، بەڵکو بیر و زەینیشان بە توندی دەکەوێتە ژێر کاریگەری، بە شێوەیێک کە زۆرێک لە زیندانیان لە چاوەروانی مردن بە دەست نەخۆشی روحی و رەوانی و لاوازیی زەینی کە لە ئاکامی دەرکردنی حوکمی ئیعدامەکەیانە دەناڵێنن.

بێگومان ئەگەر رژیم بیتوانیبا و هەل و مەرجی نێودەوڵەتی رێگەی پێبدایە زیندانیانی سیاسی لەبەرچاوی گشتی دا ئیعدام دەکرد، بەڵام ئیعدامی زیندانیانی سیاسی بە هۆی سیاسی و نێونەتەوەیی بۆ رژیم تێچوویەکی زۆری دەبێ. هەر بەو هۆیەوە بە ئامانجی دروست کردنی کەشی ترساندن و خەفەقان، زیندانیانی ئاسایی ئیعدام دەکەن و دیسان ئەگەر لەقاودانەکانی ئۆپۆزسیۆن نەدەبوو، پێیان باشتر بوو کە هەموو ئیعدامەکان لەبەرچاوی گشتی بەرێوە ببەن کە بتوانن بە خەیاڵی خۆیان خەڵکی زیاتری پێ چاوترسێن بکەن.

هەروەها زۆرێک لەو کەسانەی کە لەو شەپۆڵەی ماوەێک لەمەوبەر کەوتنە بەر شاڵاوی ئیعدامەکانی رژیمی ئاخوندی تەنانەت لە چوارچێوەی یاساکانی خودی رژیمیش بێ تاوان ئەژمار دەکران یان خود سزاکەیان ئیعدام نەبووە. بە پێی زانیارییەکان هێندێک لەو کەسانەی کە ئیعدام کراون، تاوانەکەیان تەنیا نارەزایەتی لە دژی ئیعدامی هاوزیندانی و هاوبەندییەکانیان بووە.

بەڵام بە هۆی ئەو زەرورەتەی کە رژیم بۆ دروست کردنی کەشی ترس پێویستیەتی، چەندەش قەیران دەوربەری داگرتبێ زیاتر و زیاتر روو دەکاتە ئیعدام، چەندەی ئەو بازنەیەی ناو ملی دەسەڵاتداران تەنگ تر ببێتەوە زیاتر حوکمی لەسێدارەدان بەرێوە دەچێ، چوونکە بە خەیاڵی دەسەڵات و بە رواڵەت ئیعدام خێراترین ئامرازی دەستی دەسەڵات بۆ دروست کردنی ترس و تۆقاندنە. بێگومان بارودۆخ و ئەو بازنە شوومە هەروەک چارەنووسی دیکتاتۆرەکانی مێژوو دەریخستووە سەرئەنجام لە شوێنێک دا دەشکێ و ئەو راستیە کاتێکە کە بتواندرێ‌ وەک ئیعدامی زیندانیانی سیاسی تێچووی ئیعدامی زیندانیانی ئاسایش بۆ دەسەلات بەرز بکرێتەوە و ئەو دەسەڵاتە هەست بکات کە ئیعدامەکان تێچووی زۆر گەورەی بۆ بەدی دێنێ‌ و لەوانەیە ببێتە هۆی تەقینەوەی کۆمەلایەتی.
دۆخی خۆکوژیی لە ئیلام قەیراناویە
بەرپرسانی رژیمی ئاخوندی لە پارێزگای ئیلام رایانگەیاندووە ئاماری خۆکوژی لەو پارێزگایە جێگای نیگەرانییە و لەئاستێکی مەترسیدار دایە.بارودۆخی کۆمەڵایەتی ئێران لەجیهاندا لەئاستێکی خراپ دایه و لێپرسروانی حکومەتیش هیچ بەرنامەیەکیان سەبارەت بە چارەسەری کێشەکۆمەڵایەتییەکاندا نییه.بە پێی راپۆرتی سەرچاوە هەواڵنێرییە حکومەتییەکان، رۆژی شەممە رێکەوتی ١٤ی خەرمانانی ١٣٩٤ی هەتاوی بڵاویان کردەوە، ئامارەکانی خۆکوژی لەپارێزگای ئیلام بە بەراوردلەگەڵ ساڵانی پێشوو کەمتر بووەتەوە بەڵام دیسان دۆخی خۆکوژی لەو پارێزگایە زۆر جێگای نیگەرانییە.ئەوەش لەکاتێک دایە کە بەرپرسانی حکومەت ئاماری راستی لەبارەی خۆکوژی و زیانە کۆمەڵایەتییەکان بڵاو ناکەنەوە.بەپێی ئامارەکانی وەزارەتی رفاەی ئێران، پارێزگای ئیلام پلەی یەکەمی لەبواری بێکاریدا هەیە و حەشیمەتی ئەو پارێزگایە لەژێر هێڵی هەژاری وڵات دان.پارێزگای ئیلام سەرجەم 585 هەزار کەس حەشیمەتی هەیە کە لەئاستی ئێراندا پلەی یەکەمی خۆکوژی هەیە و تەنیا لەماوەی یەک ساڵدا 2 هەزار کەس لەو پارێزگایە خۆکوژیان کردووە.تەمەنی خۆکوژی لە ئیلام کەمتر لە 30 ساڵ راگەیەندراوە و ژنان زیاتر دەست بۆ خۆکوژی دەبەن.ئاماری خۆکوژییەکان لە ئێران بۆ بێکاری، جیابوونەوەی ژن ومێرد، دابڕان لەشوناس “ێ‌نومی”، خەمۆکی، هەژاری و چەندین هۆکاری دیکە دەگەڕێتەوە.بەپێی ئاماری پزشکی دادوەری ئێران لە ماوەی ساڵەکانی 1380 هەتا 91١ی هەتاوی زیاتر لە 30 هەزار کەس لە ئێران بەهۆی خۆکوژی گیانیان داوە.
پارێزگای کرماشان زیاتر لە 90 هه‌زار بێکاری هه‌یه‌
بە پێی وتەی بەرپرسێکی رژێمی ئاخوندی لەپارێزگای کرماشان،/ ئەو پارێزگایە زیاتر لە 90 هەزار بێکاری هەیە.بە پێی راپۆرتی هەواڵدەرییەکان"، سه‌رپه‌رشتی کاروباری ئابووری و گه‌شه‌ی ناوچه‌یی ئیدارەی پارێزگای کرماشان "هیدایه‌ت حاته‌می" له‌ کۆبوونه‌وه‌ی شۆڕای ئیداریی پارێزگا به‌ ئاماژه‌دان به‌ پێگه‌ی تایبه‌تی جوگرافیایی پارێزگا و هه‌ڵکه‌وتنی له‌ ناوه‌ندی رۆژئاوای وڵات و دراوسێیه‌تیی له‌گه‌ڵ وڵاتی عێراق و بوونی بازارێکی بەرفراوانی سنووری هاوبه‌ش له‌گه‌ڵ وڵاتی عێراق رایگەیاند کە، زیاتر لە 90 هەزار بێکار لەم پارێزگایە بوونیان هەیە.حاته‌می ئه‌وه‌شی راگه‌یاند: له‌گه‌ڵ هه‌بوونی ئه‌م دەفرایەتییە به‌ داخه‌وه‌ پێوه‌ر و تایبه‌تمه‌ندییه‌ ئابوورییەکانی گه‌شه‌ی پارێزگا بارودۆخێکی شیاو و گونجاویان نییه‌. له‌ دوو میلیۆن که‌س جه‌ماوه‌ری پارێزگا به‌ رێژه‌ی 612 هه‌زار که‌س جه‌ماوه‌ری چالاکن که‌ به‌ رێژه‌ی 523 هه‌زار که‌سی ئه‌وانه‌ کار و پیشه‌یان هه‌یه‌ و به‌ رێژه‌ی 90 هه‌زار که‌س بێکار له‌ پارێزگادا هه‌یه‌.
لەسێدارەدانی لاوانی کورد محکوم دەکەین
بەداخەوە رۆژی چوارشەمە 4ی خەرمانانی 1394 جارێکیتر رژێمی ئاخوندی دژە مرۆڤ یەکێکی تر لە لاوانی نەتەوەکەمانی بە ناوی بێهرووز ئاڵخانی خەلکی شاری سەڵماس بە تاوانی هاوکاری کردن لەگەل یەکێک لە حیزبە نەیارەکانی رژێمی ئاخوندی لە زیندانی دەریا لە شاری ورمێ‌ لە سێدارە درا.
لە سێدارەدانی ئەم لاوە کوردە لەکاتێکدایە کە لەلایەن ناوەندە نێودەوڵەتیەکانەوە داواکرابوو کە حکومی ئەو زیندانیە سیاسیە راگیرێت، بەڵام رژێم گوێی بۆ ئەو داواکاریانە نەدا و بە لە سێدارەدانی بێهروز ئالخانی تاوانێکی دیکەی خستە پاڵ تاوانە قێزەون و گەورەکانی نیزامی ئاخوندییەوە . رژێمی ئاخوندی لە ماوەی چەند سالی رابردوودا زۆرترین رێژەی لە سێدارەدانی لاوانی کوردی تۆمارکردووە کە بۆتە هۆی نیگەرانی بەشێکی زۆری ناوەند و رێکخراوە جیهانیەکان بەگشتی و هەوەرها بیزاری و تورەیی زیاتری خەلکی کوردستانی . هەرچەندە تاوانەکانی رژێم رۆژبەرۆژ زیاد دەکەن و بە خەیالی خاوی خۆی دەتوانێت لە رێگای لەسێدارەدان و شکەنجە و زیندانی کردن و دانانی تۆمەتی نارەوا و دور لە راستی لاوانی کورد لە داوا و تێکۆشان بۆ گەیشتن بە مافەکانیان رابگرێ‌ بەڵام بە دڵنیاییەوە نەتەوەکەمان تا رزگاری یەکجارەکی دەست لە هەوڵ و ماندووبوون لەو پێناوەدا هەڵناگرن .
رێکخراوی لاوانی خەباتی کوردستانی ئێران وەک رێکخراوێکی سنفی و سیاسی تایبەت بە توێژی لاوان بە هەستکردن بە بەرپرسیارێتی لەسەر ئەرک و چالاکیەکانی خۆی لە دژی رژێمی ئاخوندی بەردەوام دەبێ و هەروەها سەرجەم تاوانەکانی رژێمی ئاخوندی دەرهەق بە لاوان و گەلەکەمان محکوم دەکات.
رێکخراوی لاوانی خەباتی کوردستانی ئێران
دەستەیی بەرێوەبەری
5ی خەرمانانی 1394
پەیامی رێکخراوی لاوانی خەبات بە بۆنەی رۆژی جیهانی لاوان
لاوانی ئازادیخوازی کوردستان
لاوانی تێکۆشەری ریزەکانی رێکخراوی لاوان و سازمانی خەبات
رێکخراوی لاوانی خەباتی کوردستانی ئێران بەبۆنەی 12 ی ئۆگۆست ، رۆژی جیهانی لاوان پیرۆزبایی خۆی پێشکەش دەکات بە هەموو لاوانی شۆڕشگێڕ و زەحمەتکێشی کوردستان و ئێران و هیوادارین بە لە ناوچوونی رژێمی دیکتاتۆری ئاخوندی مافی خەڵکی ئێران و چینی لاوان بە تایبەتی دەستەبەر ببێت.
لاوانی ئازادیخوازی کوردستان ،ڕۆژی جیهانی لاوان بیرۆکەی کۆمەڵێک لاوی وڵاتی ئۆتریشە و لە ساڵی 1991 کۆڕی جیهانی لاوان داوایکرد ڕۆژەکە رابگەیەنرێت و دوای هەشت ساڵ لە 1999 دا 12 ئۆگۆست بە فەرمی وەک رۆژی جیهانی لاوان دیاریکرا و ئەمەش رۆژێکی مێژوویی بوو بۆ گشت لاوانی جیهان.
لاوان لە گشت وڵاتانی دونیا هێزی لە بن نەهاتوون و چینێکی گرینگ و هەڵسووڕی کۆمەڵگاکەیانن و داینەمۆ و وزەی گەڕان و بەردەوام بوونی ژیانن ، بەڵام بەداخەوە لە کوردستانی ئێران بە هۆی سیاسەتە دواکەوتووەکانی رژێمی داگیرکەری ئاخوندی دژ بە لاوان زۆربەی لاوان بە لاڕێدا دەبرێن و ئاسمیلە دەکرێن و رژێم بە سیاسەتە چەپەلەکانی خۆی هەوڵی لەبار بردنی ئەو وزە و پوتانسیلە لەبن نەهاتووەی گۆران لە ناو کۆمەڵگا دەدا. لە کوردستان و ئێران بە هەزاران لاوان گیرۆدەی ئیعتیاد و فەساد و بێکاری و هەلاوسانی ئابووری و دەیان نەهامەتی دیکە بوونەتەوە.. . ، رێکخراوی لاوان لە بڕوایەدایە بە بێ لە ناوچوونی رژێمی دیکتاتۆری ئاخوندی ئەستەمە لاوان بگەنە مافەکانیان.
رێکخراوی لاوانی خەباتی کوردستانی ئێران جارێکی تر پیرۆزبایی خۆی پێشکەش بە سەرجەم لاوانی جیهان و ئێران بەگشتی و کوردستان بەتایبەتی دەکات و داواکاری یەکڕیزی و یەک دەنگین لە گشت رێکخراوەکانی لاوانی کوردستانی ئێران بۆ گەیشتن بە مافەکانمان و هیوادارین کە لە داهاتوویەکی نزیکدا ئەم یادە لە خاک و نیشتمانی خۆمان بکەینەوە.
رێکخراوی لاوانی خەبات ی کوردستانی ئێران
دەستەی بەرێوەبەری
12ی ئۆگۆستی 2015
دوایین هەواڵەکان
photo
لاوانی خه‌بات

1 ساڵ و 7 مانگ و 11 ڕۆژ و 15 کاتژمێر و 55 خوله‌ک له‌مه‌وپێش‌
photo
ڕێکخراوی لاوانی خەباتی کوردستانی ئێران

1 ساڵ و 8 مانگ و 23 ڕۆژ و 9 کاتژمێر و 11 خوله‌ک له‌مه‌وپێش‌
photo
ڕاگەیندراوی ڕێکخراوی لاوانی خەبات

1 ساڵ و 9 مانگ و 5 ڕۆژ و 8 کاتژمێر و 46 خوله‌ک له‌مه‌وپێش‌
photo
ڕاگەیندراوی ڕێکخراوی لاوانی خەبات بەبۆنەی ڕۆژی زمانی زگماگی

1 ساڵ و 9 مانگ و 21 ڕۆژ و 16 کاتژمێر و 50 خوله‌ک له‌مه‌وپێش‌
photo
لاوانی خه‌بات

1 ساڵ و 11 مانگ و 3 ڕۆژ و 15 کاتژمێر و 57 خوله‌ک له‌مه‌وپێش‌
photo
لاوانی خه‌بات

2 ساڵ و 1 مانگ و 11 ڕۆژ و 11 کاتژمێر و 21 خوله‌ک له‌مه‌وپێش‌
photo


2 ساڵ و 1 مانگ و 25 ڕۆژ و 11 کاتژمێر و 44 خوله‌ک له‌مه‌وپێش‌

ده‌رباره‌ی ئێمه به کورتی


لێره‌‌‌ ده‌‌‌رباره‌‌‌ی خۆتان بنووسن به کورتی

په‌یوه‌ندی


تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان



٢/ لینکی یوتوب

٣/ لینکی تویته‌‌‌ر