lawan


ڕێکخراوی لاوانی خه‌باتی کوردستانی ئێران
Iranian Kurdistan Khabat Youth Organization
         
کۆڵبەرێک لە سنووری مەریوان بەهۆی راوەدوونانەوە کەوتەبەر ماشێن
راوەدوونانی کۆڵبەران لەلایەن هێزە نیزامییەکانەوە لە سنووری باشماخی مەریوان، برینداربوونی کۆڵبەرێکی کوردی لێکەوتەوە. بەپێی راپۆرتی هەواڵدەریی کوردپاØ› رۆژی یەکشەممە رێکەوتی ٤ی رەشەممە کۆڵبەرێک بەناوی ئیبراهیم سەعیدی‌نیا تەمەن ٢٥ ساڵ و خەڵکی گوندی "پیرسەفا"ی ناوچەی مەریوان، لەکاتی راوەدووناندا کەوتۆتە بەر ماشێنی بارهەڵگر و بەتوندی بریندار بوو. بە وتەی شایەتحاڵان، ئەو کۆڵبەرە لە کاتێکدا ویستوویەتی رێگری لە دەستبەسەرداگرتنی کۆڵەکەی بکات، و بەو هۆیەوە هێزە نیزامیییەکان شوێنی کەوتوون و لە ئەنجامدا کەوتۆتەبەر ماشێنێکی بارهەڵگر. دەگوترێت کە ئەو کۆڵبەرە کوردە بەهۆی دۆخی خراپی جەستەیەوە هەنووکە لە نەخۆشخانەی شاری مەریوان لەژێر چاوەدێریی پزیشکی دایە. لەلایەکی دیکەوە، رێکەوتی ٤ی رەشەممە کەسێک بەناوی ئاوات و خەڵکی شاری پاوە، کە لەسەر سنوور سەرقاڵی کار کردن بووە، سەرجەم کەلوپەلەکانی، کە سیگار بووە، لەلایەن هێزە نیزامییەکانی حکوومەتی ئێرانەوە لە نزیک شاری نۆدشە و لە شوێنیک بەناوی "کەلی چنارە" دەستی بەسەردا گیراوە.
مه‌وادی مۆخه‌در له‌ ٢٠  ساڵدا ٥٣ هه‌زار ئێرانی کوشتووه‌

به‌ پێی راپۆرتی هه‌واڵده‌رییه‌کان، به‌ پێی ئه‌و ئامارانه‌ی له‌ ستادی دژایه‌تی له‌گه‌ڵ مه‌وادی مۆخه‌در تۆمار کراوه‌، ٥٣ هه‌زار ئێرانی له‌ ماوه‌ی ٢٠  ساڵی رابردوودا به‌ هۆی به‌کارهێنانی مه‌واده‌وه‌ مردوون. حه‌مید سه‌رامی به‌رێوه‌به‌ری ده‌فته‌ری لێکۆڵینه‌وه‌ی ستادی دژایه‌تی له‌گه‌ڵ مه‌وادی مۆخه‌در رایگه‌یاند، ئه‌م قه‌یرانه‌ سوومه‌ رووی کردووه‌ته‌ ناوو بنه‌ماڵه‌کان، مه‌دره‌سه‌کان، زانکۆکان، گه‌ره‌که‌کانی شار و دێهات، و ده‌بێت به‌ هه‌موو تواناێکمانه‌وه‌ به‌ره‌وو رووی ئه‌و قه‌یرانه‌ ببینه‌وه‌. ناوبراوو وتی به‌ پێی ئاماره‌کان مه‌وادی مۆخه‌در یه‌ک میلیون و سێسه‌دو بیست و ێنج هه‌زار که‌س له‌ خه‌ڵکی سالمی کۆمه‌ڵگای گیرۆده‌ کردووه‌ که‌ ٥٨ له‌سه‌دیان له‌ ژێر ته‌مه‌نی ٣٤ ساڵ و ٩١ له‌سه‌دیان له‌ جنسی نێرینه‌ن، هه‌روه‌ها ٥٣ له‌سه‌دیشیان ساحێب کارن و ٦٣ له‌سه‌دیان ژن و منداڵیان هه‌یه‌. هه‌روه‌ها ٦٨ له‌سه‌دی تووشبووان به‌ نه‌خۆشی ئه‌یدز له‌ رێگای مه‌وادی مۆخه‌دره‌وه‌ تووشبوون و لانیکه‌م ٦ میلیون له‌ حه‌شیمه‌تی ئێرانی به‌ خۆیه‌وه‌ گیرۆده‌ کردووه‌.
مه‌ترسی به‌رێوه‌بردنی حوکمی ئێعدامی دوو زیندانی سیاسی کورد
به‌ پێی راپۆرتی هه‌واڵده‌رییه‌کان، گواستنه‌وه‌ی له‌ناکاوی لۆقمان مۆرادی زیندانی سیاسی کوردی مه‌حکوم به‌ ئێعدام بۆ دادگا نیگه‌رانی و مه‌ترسی له‌سه‌ر به‌رێوه‌بردنی حوکمی ئێعدامی ئه‌و زیندانییه‌ زیاتر کردووه‌. به‌ پێی ئه‌م راپۆرته‌، لۆقمان و زانیار مۆرادی به‌ تۆمه‌تی تێوه‌گلان له‌ کوشتنی کۆری ئیمام جۆمعه‌ی مه‌ریوان و دژایه‌تی له‌گه‌ڵ خوا به‌ ئێعدام مه‌حکوم کراون، به‌لام ئه‌و دوو زیندانییه‌ تاکوو ئێستا ئه‌و تۆمه‌ته‌یان قبووڵ نه‌کردووه‌ و ئه‌مه‌یان به‌ پیلانی وه‌زاره‌تی ئیتلاعاتی رژێم زانیوه‌ و له‌ ره‌نجنامه‌ێکدا که‌ له‌ زیندانه‌وه‌ بلاویان کردووه‌ته‌وه‌ رایانگه‌یاندووه‌ که‌ به‌ هۆی شکه‌نجه‌ی رۆحی و ره‌وانی ناچار به‌ دانپێدانان به‌و تاوانه‌دا کراون. جێگه‌ی باسه‌ که‌ رۆژی رابردوو ٣ی ره‌شه‌مه‌ له‌ ناوو زیندان به‌ لۆقمانیان راگه‌یاندووه‌ که‌ بۆ دادگای ده‌به‌نه‌وه‌ که‌ ئه‌م بانگهێشته‌ بووه‌ به‌ هۆی نیگه‌رانی له‌ به‌رێوه‌بردنی حوکمه‌که‌ی.
زیادبوونی ئێعدامه‌کان له‌ ئێران و ئیده‌عای رێفۆرم له‌ ده‌وڵه‌تی رۆحانی
به‌ پێی راپۆرتی هه‌واڵده‌ری رۆیترز، زیادبوونی رێژه‌ی ئێعدامه‌کان له‌ ئێران، هیواکانی نه‌ته‌وه‌یه‌کگرتووه‌کانی بۆ رێفۆرم له‌ ده‌وڵه‌تی حسن رۆحانی له‌ به‌ین برد. به‌ پێی ئه‌م راپۆرته‌ نه‌ته‌وه‌یه‌کگرتووه‌کان رۆژی جۆمعه‌ رایگه‌یاند، ئه‌مساڵ لانیکه‌م ٨٠  که‌س و به‌ به‌راوه‌ردێکیتر ٩٥ که‌س له‌ ئێران تا به‌ ئه‌مرۆ ئێعدام کراون که‌ ئه‌مه‌ هه‌ڵکشانێکی چاوه‌روان نه‌کراوه‌ له‌ سزای ئێعدام که‌ هیوا به‌ رێفۆرمی له‌ ده‌وڵه‌تی رۆحانی له‌ ناوو بردووه‌. جێگه‌ی باسه‌ که‌ راوینا شه‌مداسانی وته‌بێژی مافی مرۆڤی نه‌ته‌وه‌یه‌کگرتووه‌کان له‌ کۆنفه‌رانسێکی خه‌به‌ریدا رایگه‌یاند، له‌ ماوه‌ی ٧ حه‌فته‌ی رابردوو ئێعدامه‌کان له‌ ئێران به‌ شێوه‌ی چاوه‌روان نه‌کراوو زیادی کردووه‌، به‌داخه‌وه‌ ده‌وڵه‌تی نوێ کارکردی خۆی له‌مه‌‌ڕ سزای ئێعدام نه‌گۆریوه‌.

رۆژی زمانی زگماکی و ساڵیادی کۆچی مامۆستا هەژار لەئاوایی "نێ‌" بەرز راگیرا
لە گوندی "نێ‌"‌ی سەر بە شارستانی مەریوان رێوڕەسمێک بەبۆنەی رۆژی زمانی زگماکی و ساڵڕۆژی کۆچی دوایی مامۆستا هەژار شاعیر و نووسەری بەناوبانگی کورد بەڕێوەچوو.
‌بەپێی هەواڵی هەواڵدەریی کوردپا ، رۆژی هەینی رێکەوتی ٢ی رەشەمە دانیشتوانی ئاوایی نێ‌بەمەبەستی گرینگدان بە زمانی دایکی وهەروەها رێز گرتن لەخزمەتەکانی مامۆستا هەژار رێوڕەسمێکیان بەڕێوە برد و تێیدا پێش نوێژی ئەو ئاواییە لەسەر ئەو دوو بابەتە بۆ بەشداران دوا. چالاکانی فەرهەنگیی کورد ماوەی چەندین ساڵە لەژێر ناوی جۆراوجۆردا رۆژی ٢ی رەشەممە بەرز دەنرخێنن و هەروەها لەو رۆژەدا چالاکیش بەڕێوە دەبن. بە وتەی ئەو چالاکانە، ماوەی ٣٥ ساڵە دەسەڵاتدارنی حکوومەتی ئێران رێگەیان بە خەڵکی کورد و باقی نەتەوەکانی دیکەی ئێران نەداوە، کە بە زمانی خۆیان بخوێنن و بە بەردەوامیش وتوویانە زمانی کوردی شوناسی نەتەوەی کوردە و بە هیچ دەسەڵاتێک لەناو ناچێت. لە رێوڕەسمی رۆژی زمانی دایک و ساڵیادی کۆچی دوایی مامۆستا هەژار، ژمارەیەکی بەرچاو چالاکی فەرهەنگی و دانیشتوانی ئاواییەکانی دەورووبەریی شاری مەریوان بەشداربوون و لە رێوڕەسمەکەدا ژیاننامەی مامۆستا هەژار بڵاو کرابۆوە. مامۆستا هەژار( عەبدولرەحمانی شەرەفکەندی) ساڵی ١٣٠ ٠ ی هەتاوی( ١٩٢١)ی زایینی لەگوندی تەرەغەی سەربە شاری بۆکان لە دایک بووە و لە تەمەنی دوو ساڵیدا لە سۆزی دایکی بێبەش بووە و لە هەمان سەردەمی منداڵییەوە تامی سەخڵەتی و تاڵی ژیانی چێشتووە. "عەبدولرەحمانی شەرەفکەندی" دواتر دەبێتە یەکێک لە شاعیران و وەرگێڕانی خاوەن رێچکە و بەناوبانگەکانی کورد و تەنانەت لە ناو فارسەکانیشدا جێگەی خامەکەی دیار و بەرچاوە
بۆ جێژنی باڵغ‌بوونی کچان لە تیکاب پارە لە قوتابیان وەردەگیرێت
قوتابیانی قوتابخانەکانی ناوچەی تیکاب سەرلەنوێ، لەلایەن بەرپرسانی قوتابخانەکانەوە بە بیانوویەکی دیکە، پارەیان لێ ئەستێندرا.
بەپێی راپۆرتی هەواڵدەریی کوردپاØ› قوتابخانەکانی ناوچەی تیکاب بە بۆنەی جێژنی "تەکلیف (باڵغبوون)"ی کچان، داوای ٢٠  هەزار تمەن پارەیان لە قوتابییان کردووە. سەرچاوەیەکی ئاگادار لەو مەسەلەیە رایگەیاندØ› بەرپرسی قوتابخانەکان وتوویانە کە دەبێ ئەو بڕە پارەیە بۆ تێچووی بەڕێوەبردنی رێوڕەسمی جێژنی باڵغبوونی کچان بە قوتابخانەکان بدەن. لە ئایینی ئیسلام‌دا کچان لە تەمەنی ٩ ساڵییەوە ئەرکە ئایینییەکانیان لەسەر فەڕز دەبێت و لە ماوەی چەند ساڵی رابردووشدا لە زۆربەی قوتابخانە و مزگەوتەکان ئەو رێوڕەسمە بە بەشداریی مامۆستایانی ئایینی بۆ کچان بەڕێوەچووە. پێشتریش لە سەرەتای مانگی بەفرانباری ئەمساڵدا بەرپرسانی قوتابخانەکانی ناوچەی تیکاب بڕی ٢٠  هەتا ٣٠  هەزار تەمەن پارەیان بابەتی دابین کردنی سووتەمەنیی قوتابخانەکان، لە قوتابیان ئەستاندبوو.
مانگرتنی حەوت زیندانیی سیاسی بە نیشانەی ناڕەزایەتی دەربڕین بە راگوێزرانی هاوبەندییەکانیان
ژمارەیەک لە زیندانیانی سیاسیی زیندانی رەجایی شاری کەرەج، بە نێشانەی ناڕەزایەتی دەربڕین بە راگوێزرانی هاوبەندییەکانیان بۆ ژووری تاکە کەسی، مانیان لە خواردن گرت. بەپێی راپۆرتی هەواڵدەریی کوردپاØ› رۆژی رابردوو، زیندانیانی سیاسیی بەندی ٤ی ساڵۆنی ١٢ی رەجایی شاری کەرەج لەلایەن مەئموورانی ئەمنیەتیی نێو زیندانەوە هێرشیان کرایە سەر و دوو چالاکی سیاسی بۆ ژووری تاکەکەسیی زیندان راگوێزران. لە ئەنجامی هێرشی ئەو مەئموورانەدا دوو زیندانیی سیاسی بەناوەکانی رەسووڵ بوداغی و شاڕۆخ زەمانی بۆ ژووری تاکە کەسیی نێو زیندان راگوێزران و چالاکێکی بەهاییش بەناوی ئەمانوڵڵا موستەقیم، رەوانەی بێهداریی نێو زیندان کرا. هاوکات لەگەڵ راگواستنی ئەو دوو گیراوە سیاسییە بۆ ژووری تاکە کەسیی زیندان، حەوت گیراوی دیکەی سیاسی بە نیشانەی ناڕەزایەتی دەربڕین بەو هەڵوێستەی مەئموورانی نێو زیندان مانیان لە خواردن گرت. جێگه‌ی باسه‌ که‌ چالاکانی مافی مرۆڤ و دێمۆکراسی لە ئێران بڵاوی کردۆتەوە، زیندانیانی سیاسیی بەندی ٤ی ساڵۆنی ١٢ی رەجایی شاری کەرەج بەرەوڕووی لێدان و سووکایەتی و جوێن پێدانیش بوونەتەوە.
دوایین هەواڵەکان
photo
لاوانی خه‌بات

1 ساڵ و 6 مانگ و 20 ڕۆژ و 9 کاتژمێر و 37 خوله‌ک له‌مه‌وپێش‌
photo
ڕێکخراوی لاوانی خەباتی کوردستانی ئێران

1 ساڵ و 8 مانگ و 2 ڕۆژ و 2 کاتژمێر و 54 خوله‌ک له‌مه‌وپێش‌
photo
ڕاگەیندراوی ڕێکخراوی لاوانی خەبات

1 ساڵ و 8 مانگ و 14 ڕۆژ و 2 کاتژمێر و 28 خوله‌ک له‌مه‌وپێش‌
photo
ڕاگەیندراوی ڕێکخراوی لاوانی خەبات بەبۆنەی ڕۆژی زمانی زگماگی

1 ساڵ و 9 مانگ و 10 کاتژمێر و 33 خوله‌ک له‌مه‌وپێش‌
photo
لاوانی خه‌بات

1 ساڵ و 10 مانگ و 12 ڕۆژ و 9 کاتژمێر و 40 خوله‌ک له‌مه‌وپێش‌
photo
لاوانی خه‌بات

2 ساڵ و 21 ڕۆژ و 5 کاتژمێر و 4 خوله‌ک له‌مه‌وپێش‌
photo


2 ساڵ و 1 مانگ و 4 ڕۆژ و 5 کاتژمێر و 27 خوله‌ک له‌مه‌وپێش‌

ده‌رباره‌ی ئێمه به کورتی


لێره‌‌‌ ده‌‌‌رباره‌‌‌ی خۆتان بنووسن به کورتی

په‌یوه‌ندی


تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان



٢/ لینکی یوتوب

٣/ لینکی تویته‌‌‌ر